Maak jouw eigen kruidentuin: de basisgids
Wil je kruiden hebben, zonder dit van de supermarkt of andere winkels te hoeven halen? Dan heb ik de oplossing voor jou. Je kunt zelf jouw kruiden maken in je eigen tuin! Er zijn verschillende manieren waarop jij dit zelf kunt doen. In dit blog gaan we ons verdiepen in hoe je zelf jouw eigen kruidentuin maakt, wat je hiervoor nodig hebt en verdere algemene tips voor het onderhouden. Benieuwd? Laten we dan snel beginnen!
De voordelen van jouw eigen kruidentuin
Het hebben van een eigen kruidentuin heeft veel voordelen, omdat je jouw eigen verse en smaakvolle ingrediënten kunt maken en in handbereik hebt. Of je nu een vensterbank hebt, of een grote achtertuin: het kan allemaal! Het kweken van jouw eigen kruiden is ideaal omdat je alles wat je nodig hebt nu zelf in huis hebt! Handig toch?
Versheid en smaak
Met jouw eigen kruidentuin heb je een groot assortiment aan kruiden die supervers zijn. Je krijgt veel meer smaak in je kruiden, omdat ze natuurlijker zijn dan de varianten die je bij de supermarkt koopt. Als je de kruiden bij rijpheid plukt op het moment van gebruik, komt het maximale aroma vrij. Op deze manier haal je de beste smaak uit je kruiden.
Geldbesparing
Je kent het vast wel: je hebt kruiden nodig maar ze zijn veel te duur in de supermarkt. Met je eigen kruidentuin bespaar je veel tijd en geld wat je normaal zou besteden aan een trip naar de supermarkt. Een groot voordeel dus!
Voorkom voedselverspilling
Hoe vaak koop je nou een hele zak kruiden terwijl je maar een minimale portie nodig hebt voor je maaltijd? Dit maakt echt een hoop verschil met jouw eigen kruiden! Je kunt zelf inschatten hoeveel je van welk kruid nodig hebt om voedselverspilling te voorkomen.
Duurzaamheid
Wanneer je zelf kruiden kweekt, voorkom je dat je veel verpakkingsafval hebt en dit moet weggooien. Zo ben je een stap dichterbij een duurzamer leven omdat je zo min mogelijk afval hebt!
Welke kruiden kan ik kiezen?
Je hebt eindeloze mogelijkheden aan kruiden die je kunt kiezen voor jouw eigen kruidentuin. Als je hier nog nieuw mee bent, is het handig om te starten met kruiden die niet teveel verzorging en onderhoud nodig hebben. Deze kruiden zijn hier ideaal voor:
- Basilicum: Dit is ideaal voor gerechten zoals pasta of salades. De plant groeit snel onder de juiste kweekomstandigheden en houdt van veel zonlicht. Het duurt in totaal 6 tot 8 weken tot het basilicum helemaal gegroeid is.
- Munt: Wordt veel gebruikt voor thee, salades of desserts. Munt groeit snel, maar kan zich wel snel verspreiden. Het is belangrijk dat je dit in een pot behoudt.
- Tijm: Dit is een heerlijke smaakmaker voor vlees en groenten. Tijm heeft weinig onderhoud en water nodig om te kunnen groeien.
- Peterselie: Deze kruid groeit goed in de zon, maar ook in halfschaduw.
- Rozemarijn: De kruid is sterk en is ideaal voor mediterrane gerechten. Het heeft weinig water nodig en dit kun je binnen of buiten laten groeien.
Kies kruiden voor jouw kookstijl
Het is handig om na te denken over welke kruiden je vaak gebruikt in de keuken, en hierop je selectie aan te passen. Als je bijvoorbeeld van Aziatische gerechten houdt, kun je overwegen om citroengras of koriander te gebruiken. Of als je vaak Italiaanse gerechten kookt, kun je basilicum, oregano of tijm gebruiken.
Binnen kweken: de voor- en nadelen
Een kruidentuin binnen is perfect als je buiten weinig ruimte hebt of het hele jaar door kruiden wilt planten en oogsten. Een vensterbank met veel zonlicht is bijvoorbeeld de ideale plek hiervoor.
Een paar kruiden die je goed binnen kunt groeien zijn basilicum, munt of bieslook. Zorg er wel voor dat je potten kiest die stevig genoeg zijn voor de plant en gebruik potgrond van hoge kwaliteit. Je moet met verschillende dingen rekening houden wanneer je besluit dat je de kruiden binnen wilt planten.
Lichtvereisten
Je moet je kruiden goed in het licht zetten zodat ze goed kunnen groeien. De meeste kruiden hebben minimaal 6 uur zonlicht per dag nodig. Hier is een korte overzicht van enkele kruiden die je binnen kunt kweken:
- Basilicum
Dit kruid houdt van veel zonlicht, het liefst 6 tot 8 uur per dag. Je kunt het basilicum op een zonnige vensterbank plaatsen, of gebruikmaken van een gloeilamp als je dit niet in je huis hebt. - Munt
Munt kan groeien in halfschaduw, maar het groeit het beste met minimaal 4 tot 6 uur indirect zonlicht per dag. Het is een van de kruiden die minder licht nodig heeft dan gemiddeld. - Peterselie
De peterselie groeit goed door dit kruid 5 tot 6 uur in het zonlicht te zetten, maar het kan ook overleven in lichtschaduw. Gloeilampen kunnen ook helpen om deze plant genoeg licht te geven. - Tijm
Tijm heeft veel zonlicht nodig, het liefst 6 tot 8 uur licht per dag. Dit kruid kan het beste groeien als je deze in de volle zon zet.
Waterbeheer
Gebruik gefilterd of gedestilleerd water. Kraanwater kan chloor en andere chemicaliën bevatten wat schadelijk kan zijn voor planten. Wanneer je schoon water gebruikt, kunnen jouw kruiden zich beter ontwikkelen en krijg je een beter resultaat. Let wel op de bladeren en de grond. Vergeet niet dat de verdelgende bladeren vaak overbewatering kan veroorzaken, terwijl de verwelking onderbewatering kan veroorzaken.
Kwaliteit potgrond
Gebruik potgrond van hoge kwaliteit die speciaal ontwikkeld is voor potplanten. Dit is lichter en beter doorlatend voor het kruid dat je laat groeien. Je kunt bijvoorbeeld een kruidenmix van turf, perliet en zand gebruiken. Dit zorgt ervoor dat je kruid voldoende groei krijgt om het optimale resultaat te krijgen.
Behoefte aan kunstlicht
Als je de kruiden in het licht wilt zetten, maar je hebt niet de optie om een vensterbank te gebruiken, dan is het een ideale optie om een gloeilamp te gebruiken. Er bestaan LED-groeilampen die speciaal gemaakt zijn voor planten die weinig natuurlijk licht kunnen krijgen. Deze lampen verbruiken minder elektriciteit, terwijl ze toch voldoende licht geven om de planten gezond te kunnen laten groeien.
Temperatuur en luchtvochtigheid
Veel kruiden hebben een constante temperatuur nodig, met voorkeur tussen de 18 en 22 graden. Om het kruid vochtig genoeg te krijgen, kun je een luchtbevochtiger gebruiken. Je kunt ook waterbakjes bij de planten zetten om droogheid te voorkomen.
Regelmatig snoeien
Om je kruiden goed te onderhouden is het belangrijk om de kruiden regelmatig te snoeien en gezond te houden. Basilicum heeft dit regelmatig nodig, omdat de smaak minder sterk wordt als de plant begint te bloeien. Dit doe je door de bovenste bladeren en stelen weg te knippen. Zo voorkom je dat er bloemen gaan vormen bij de basilicumplant en krijg je een krachtige smaak.
Planten groeperen
Door je kruiden dichtbij elkaar te plaatsen maak je een microklimaat waarbij de planten elkaar helpen om vocht vast te houden. De waterdamp die wordt afgegeven blijft in de lucht rondom de planten. Hiermee zorg je ervoor dat de luchtvochtigheid wordt verhoogd, waardoor de planten vochtig zullen blijven.
Buiten kweken: de voor- en nadelen
Heb je een tuin of balkon? Dan kun je je kruidentuin goed buiten beginnen. Kruiden als rozemarijn, tijm en lavendel doen het goed in buitenomstandigheden. Ze hebben veel zonlicht nodig en groeien snel op verschillende soorten grond. Buitenplanten nemen wel meer ruimte in, wat handig is voor kruiden zoals munt.
Hier lees je hoe je buiten je kruiden succesvol kunt kweken en zie je waar je rekening mee moet houden bij het oogsten. Je hebt veel voordelen bij het kweken van kruiden buiten. Hier een overzicht van wat jouw voordelen zijn als je dit proces buiten wilt doen:
Veel ruimte
Een van de belangrijkste voordelen is dat je veer ruimte hebt om je kruiden te planten. In een tuin of balkon heb je veel meer ruimte dan wanneer je binnen gaat oogsten. Dit is ideaal voor kruiden die snel groeien en hierdoor veel ruimte in beslag nemen, zoals bijvoorbeeld munt. Je kunt ze de ruimte geven zonder dat ze andere planten in de weg staan.
Zonlicht en water
De meeste kruiden hebben veel zonlicht nodig om goed te kunnen groeien. Zorg ervoor dat je kruiden een goede plek krijgen zodat ze minstens 6 uur direct in de zon staan per dag. Dit gaat vooral om de kruiden zoals rozemarijn en tijm, omdat deze kruiden echt van zon houden. Als je merkt dat ze niet genoeg zon krijgen in de tuin of op een balkon, dan kun je deze kruiden in potten planten. Zo kun je ze makkelijk naar een zonnigere plek verplaatsen. Water geven is een ander belangrijk onderdeel van het buiten kweken van kruiden.
Kruiden als rozemarijn kunnen goed tegen droogte, maar toch hebben ze regelmatig water nodig om goed te kunnen groeien en ontwikkelen. Dit is vooral als je ze net in de grond plant. Zorg ervoor dat je de grond vochtig genoeg houdt, maar dat het niet te nat wordt. Te veel water zorgt voor rotting in de wortels. Als je merkt dat de grond snel uitdroogt, vooral in potten, geeft het dan iets vaker water.
Grondsoorten
Veel kruiden zijn niet heel kieskeurig wanneer het om grondsoorten gaat. Kruiden zoals tijm of rozemarijn kunnen goed groeien in arme zandgronden die niet veel voedingsstoffen bevatten. Andere kruiden, zoals munt, geven de voorkeur aan vochtige, rijke grond met meer voedingsstoffen.
Het is een goed idee om compost en potgrond te mengen door de grond voordat je de kruiden in de grond plant. Dit zorgt voor een goede start en zorgt ervoor dat ze genoeg voedingsstoffen hebben om sterk te groeien.
Bescherming tegen kou
Als je kruiden buiten kweekt, moet je goed rekening houden met het weer, vooral wanneer het kouder weer wordt. Veel kruiden, zoals basilicum en koriander, zijn gevoelig voor kou en kunnen beschadigd raken door bevriezing.
Je kunt overwegen om deze kruiden in potten te planten, zodat je ze makkelijk naar binnen kunt verplaatsen. Kruiden die wel buiten kunnen blijven, zoals rozemarijn en tijm, kun je afdekken met een doek of ze in een beschutte hoek van de tuin te plaatsen. Op deze manier blijven de planten goed houdbaar in de koudere seizoenen.
Combinatie van planten
Sommige kruiden groeien beter wanneer ze naast bepaalde planten staan. Dit wordt ook wel companion planting of combinatieteelt genoemd. Zo houdt basilicum bijvoorbeeld vliegen en muggen weg, terwijl dit tomatenplanten beschermt tegen plagen.
Rozemarijn gaat goed samen met tijm. Ze kunnen samen worden geplant omdat ze dezelfde groeiomstandigheden nodig hebben, zoals veel zon en goede grond. Munt moet vaak apart worden geplant, en het liefst in een pot. Deze plant groeit zo snel dat het andere kruiden kan overdekken.
Kruiden in potten
Voordelen:
- Flexibiliteit in locatie
Kruiden in potten kun je gemakkelijk verplaatsen om ze naar een zonnigere plek te brengen, of de planten bij kou binnen te zetten. Dit is ideaal voor als je niet veel ruimte in je tuin hebt, of voor plaatsen als een balkon of vensterbank. - Controle over de grond
Je hebt zelf de controle over de kwaliteit van de potgrond omdat dit in potten is geplaatst. Hierdoor kun je de beste omstandigheden voor je kruiden creëren, ongeacht de grondkwaliteit buiten. - Beheersing van groei
Kruiden in potten zijn vaak kleiner omdat ze in potten minder ruimte hebben voor de wortels. Dit is ideaal als je geen wildgroei wilt hebben. - Minder onkruid
Door de kruiden in de pot te laten groeien, krijg je minder onkruid in je tuin. Alle resten van de plant blijven in de pot en de plant groeit veel kleiner. Hierdoor hoef je minder tijd te besteden aan het onderhouden van je tuin.
Nadelen:
- Meer verzorging
Het nadeel is dat potten sneller uitdrogen dan de volle grond. Dit gebeurt vooral op warme zomerdagen. Hierdoor moet je de planten vaker water geven en dit vraagt extra aandacht. - Beperkte wortelruimte
De wortels worden beperkt in hun groei als deze in potten zitten. Sommige kruiden, zoals munt, groeien beter als ze meer ruimte hebben voor de wortels. - Beperkte voedingsstoffen
De hoeveelheid voedingsstoffen in een pot is beperkt doordat het kruid minder ruimte heeft voor de wortels. Na een tijdje kan de potgrond uitgeput raken. Het is dus belangrijk om je kruiden regelmatig te bemesten om deze gezond te blijven houden. - Minder winterhard
Kruiden in potten zijn gevoeliger voor temperatuurverandering. In de winter kan de grond sneller bevriezen, wat zorgt voor schade aan je planten.
Kruiden in volle grond
Voordelen:
- Ruimte voor groei
Kruiden hebben alle ruimte om hun wortels te laten groeien wanneer dit in de volle grond zit. Dit kan zorgen voor grotere en sterkere planten, omdat ze niet worden belemmerd door de potgrootte. - Minder vaak water geven
Doordat de grond in de tuin minder snel uitdroogt, hoef je de kruiden minder vaak water te geven. De bodem houdt namelijk het vocht goed vast. Dit is handig voor de zomermaanden. - Natuurlijke groei
Kruiden kunnen zich beter aanpassen in de omgeving wanneer ze in de volle grond zitten. Ze profiteren van een natuurlijke cyclus van voedingsstoffen en microbiële activiteit, wat hun gezondheid kan verbeteren. - Winterhardheid
Planten in de volle grond kunnen vaak beter tegen koudere temperaturen omdat de grond dieper is en minder snel bevriest. Kruiden zoals rozemarijn en tijm kunnen de winter overleven als ze in de volle grond staan.
Nadelen
- Onkruid en plagen
Het risico op onkruid is groter wanneer je de kruiden in de volle grond zet. Ook kun je ongedierte tegenkomen zoals slakken en wormen. Deze diertjes kunnen hierdoor makkelijker bij je planten komen. Dit betekent dat je soms meer tijd moet besteden aan onderhoud en het beschermen van je planten. - Minder controle over de bodemkwaliteit
Niet alle tuinen hebben een ideale grond voor het kweken van kruiden. Sommige kruiden hebben specifieke behoeften, wat te maken heeft met drainage en pH-waarde. De grond in je tuin kan deze niet altijd bieden zonder aanpassingen zoals compost of bodembedekking. - Mindere flexibiliteit
Als je de plant eenmaal in de volle grond hebt gezet, zijn deze kruiden moeilijker te verplaatsen. Wanneer je kruiden niet genoeg zonlicht krijgen of te veel wind vangen, heb je minder mogelijkheden om dit te corrigeren zonder ze opnieuw te moeten planten. - Groei kan onbeheersbaar worden
Sommige kruiden, zoals munt en oregano, kunnen zich snel verspreiden als ze in de volle grond staan en andere planten overdekken. Het is heel belangrijk om goed in de gaten te houden hoe ze zich ontwikkelen.
Conclusie: geniet van je eigen kruidentuin
Om af te sluiten, is een kruidentuin hebben is niet alleen handig, omdat je je eigen kruiden kunt ontwikkelen en laten groeien, maar dit kan ook een leuke hobby zijn omdat het rustgevend is. Dit zijn redenen waarom veel mensen dit hebben.
Begin vandaag nog met het ontdekken hoe jij je eigen kruiden kunt kweken. Gebruik handleidingen, en zoek uit welke kruiden jij in je eigen tuintje wilt hebben. Je kunt ook gebruikmaken van filmpjes, om te kijken hoe andere mensen het oogsten aanpakken. Hierdoor kun je voor jezelf leren hoe je dit aanpakt om een echte pro in het tuinieren te worden!
Welke kruiden er in jouw tuin verschijnen, is helemaal aan jou! Je kunt makkelijke opties kiezen, of als je iets meer uitdaging wilt kun je kruiden kiezen die meer aandacht voor het oogsten nodig hebben.
Dus, ga lekker aan de slag met jouw eigen productie en je zult verrast zijn van de resultaten die jouw kruiden te bieden hebben! Veel tuinier plezier!